Effect of COVID-19 on Vasospasm in Patients with Aneurysmal Subarachnoidal Hemorrhage
Eyüp Varol1, Yunus Emre Çakıcı1, Furkan Avcı1, Mustafa Umut Etli2, Serdar Onur AYDIN3, Mustafa Efendioglu5, mehmet Reşid onen6, abuzer gungor4, Cumhuriyet Kaan Yaltirik11Department of Neurosurgery,Ümraniye Training and Research Hospital, İstanbul, Turkey2Department of Neurosurgery,Siverek State Hospital,Şanlıurfa,Turkey
3Department of Neurosurgery,Kartal Dr. Lütfi Kırdar City Hospital
4Department of Neurosurgery,Bakirkoy Training and Research Hospital for Psychiatry, Neurology and Neurosurgery, Istanbul
5Department of Neurosurgery,Haydarpaşa Numune Education And Research Hospital, Istanbul,Turkey
6Department of Neurosurgery Medicalpark Hospital Maltepe/Istanbul,Turkey
INTRODUCTION: In our article, our aim was to compare patients with aneurysmal sah (subarachnoid hemorrhage) treated during and before the Covid-19 pandemic -regardless of whether they have Covid-19 pneumonia or not- in terms of clinical course, mortality and morbidity.
METHODS: In this study, we retrospectively analyzed 100 patients undergoing surgery at our institution between 02/2018 and 02/2021. These patients were followed up for a period of 1 month during the period with the highest risk of vasospasm. Patients were compared based on sex, aneurysm location, presence of single or multiple aneurysms, WFNS grade, Fisher grade, complications, frequency of vasospasm, and mortality and morbidity. Complication rate and vasospasm rate were found to be higher in aneurysmatic subarachnoid hemorrhage patients seen during the Covid pandemic period. This may be due to the late admission of patients to the hospital.
RESULTS: Of those patients, 51% were female and 49% were male. The mean age was 51.33 ± 12.94. The vasospasm frequency was 18% before the COVID-19 pandemic; during the pandemic, the rate significantly increased to 58%. Of the 38 patients with vasospasm, 26 were symptomatic and 12 were asymptomatic; symptomatic vasospasm was seen during the pandemic. Mean GCS scores and WFNS grades were significant, and the mean Hunt-Hess Scale score was nearly significantly higher during the pandemic in comparison to pre-pandemic time periods. During the pre-pandemic period, the complication rate was 40%, the presence of hydrocephalus was 8%, and vasospasm was unseen. During the pandemic, the complication rate significantly increased to 64%, hydrocephalus to 26%, and vasospasm to 26%.
DISCUSSION AND CONCLUSION: In SAH patients, the onset of symptoms instead of the date of hospital admission should be considered when determining the disease course, and the possibility of earlier vasospasm should always be kept in mind due to delays in diagnosing and treating the condition.
Anevrizmal Subaraknoid Kanamalı Hastalarda COVID-19'un Vazospazm Üzerine Etkisi
Eyüp Varol1, Yunus Emre Çakıcı1, Furkan Avcı1, Mustafa Umut Etli2, Serdar Onur AYDIN3, Mustafa Efendioglu5, mehmet Reşid onen6, abuzer gungor4, Cumhuriyet Kaan Yaltirik11Ümraniye Eğitim Araştırma Hastanesi,Beyin Ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı,i̇stanbul2Siverek Devlet Hastanesi,Beyin Ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı,İstanbul
3Kartal Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi,Beyin Ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı,i̇stanbul
4Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi,Beyin Ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı,i̇stanbul
5Haydarpaşa Numune Eğitim Ve Araştırma Hastanesi,Beyin Ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı,i̇stanbul
6Medikalpark Hastanesi,Beyin Ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı,i̇stanbul
GİRİŞ ve AMAÇ: Yazımızda amacımız Covid-19 pandemisi sırasında ve öncesinde tedavi edilen anevrizmal sak(subaraknoid kanama) hastalarını -Covid-19 pnömonisi olup/olmadıklarına bakılmaksızın- klinik seyir,mortalite ve morbidite açısından karşılaştırmaktı.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu çalışmada 02/2018-02/2021 tarihleri arasında kliniğimizde ameliyat olan 100 hastayı retrospektif olarak inceledik.Bu hastaları vazospazm riskinin yüksek olduğu perop 1 aylık süreçte takip edildi. Hastalar cinsiyet, anevrizma yerleşimi, tek veya çoklu anevrizma varlığı, WFNS derecesi, Fisher derecesi, komplikasyonlar,vazospazm sıklığı,mortalite ve morbidite açısından karşılaştırıldı.
BULGULAR: Bu hastaların %51'i kadın, %49'u erkekti. Yaş ortalaması 51.33 ± 12.94 idi. Vazospazm sıklığı, COVID-19 pandemisinden önce %18 idi; pandemi sırasında oran önemli ölçüde artarak %58'e çıktı. Vazospazmı olan 38 hastanın 26'sı semptomatik ve 12'si asemptomatikti; Pandemi sırasında semptomatik vazospazm daha sık görüldü. Ortalama GKS skorları ve WFNS dereceleri anlamlıydı ve ortalama Hunt-Hess Skalası skoru, pandemi öncesi dönemlere kıyasla pandemi sırasında önemli ölçüde daha yüksekti. Pandemi öncesi dönemde komplikasyon oranı %40, hidrosefali varlığı %8, vazospazm görülmedi. Pandemi sırasında komplikasyon oranı %64'e, hidrosefali %26'ya ve vazospazm %26'ya yükseldi.Covid pandemisi döneminde görülen anevrizmatik subaraknoid kanama hastalarında komplikasyon oranı,vazospazm oranı daha fazla saptandı.Bu hastaların hastaneye geç başvuruları nedeniyle olabilir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: SAK hastalarında hastalığın seyri belirlenirken hastaneye başvuru tarihi yerine semptomların başladığı tarih dikkate alınmalı, tanı ve tedavisindeki gecikmeler nedeniyle daha erken vazospazm oluşabileceği her zaman akılda tutulmalıdır.
Corresponding Author: Eyüp Varol, Türkiye
Manuscript Language: English